Vanaf maandag 19 augustus kun je weer een kaartje kopen voor een plekje op de kindermarkt. Kinderen tot en met 13 jaar kunnen dit voor 3 euro bij buurthuis ‘ons huis‘ kopen.
Per abuis stond tot heden de verkeerde datum van de start van de verkoop op de website. De kaartjes zijn dus vanaf 19 augustus te verkrijgen.
We geven dit jaar méér ruimte aan lokale boeren, duurzame producenten, biologische bedrijven, lokale ambachten en/of bedrijven uit onze regio en daarbuiten: we stellen voor deze doelgroep nog enkele kramen beschikbaar. Meer informatie en sfeerbeelden kunt u vinden de marktkraam pagina. Via onze website kunt u zich gemakkelijk aanmelden voor een kraam op de markt.
Tot aan de 41ste Molenmarkt op 14 september schrijft oud molenaar Hans Dobbe iedere week een verhaal over een van de vele molens, die ooit in Wageningen werkten en een levendig panorama vormden in onze stad. Schilderachtig mooi en voor velen nog totaal onbekend tot nu toe, wordt er een overzicht gegeven.
In mijn vorige column week zag je de 7 plaatsen waar ooit een rosmolen werkte in de binnenstad van Wageningen. Door de bescherming van de gracht met zijn stadsmuren was het hier een stuk veiliger voor zo een bedrijf, zodoende was het in vroegere eeuwen binnen de muren een stuk agrarischer. Dat is een verklaring van het grote aantal voor zo een tamelijk kleine binnenstad. Allereerst noemen we de oliemolen op Hoogstraat 31 met zijn uitgang aan de Junusstraat, die vroeger de Broekstraat heette. De oliemolen wordt genoemd tussen 1676 en 1800. In 1676 is er een verkoop van de “schuer en olimoelen, voorts wat daar aan bij hoort” aan Mr. Johannes Verhel, die rector was aan de Latijnse School. In de oliemolen werd raapolie en ook lijnolie uit zaad geperst. Het zaad werd eerst door aparte stenen geplet, daarna verwarmd en in paardenharen zakken gedaan. Hierna werden dmv stampers wiggen aangeslagen, die de olie uit de zakken zaad perste. De bijhorende winkel was gevestigd in het pand waar nu modewinkel Norah is en vooral in het pand daarachter bevond zich de rosmolen met alle bijhorende activiteiten inclusief de stal voor het paard of paarden, hooi en voeropslag. Na 1800 wordt de rosmolen niet meer genoemd. In de 19e eeuw bakt de bakkersfamilie Heijnekamp hier enkele generaties lang brood, daarna vanaf 1922 bakkerij A. van Dijk. Hierna neemt bakkerij Van der Spek de zaak over in 1934. De zijingang aan de Junusstraat hoort dan nog steeds bij het bedrijf en Van der Spek wordt ook zeer bekend door de automatiek in de Junusstraat. In 1977 verkoopt Piet van der Spek de bakkerij aan Teun Langerak, die vanaf deze tijd zijn vleugels uitslaat. Bijzonder detail is dat ondergetekende in zijn beroep als molenaar vele jaren per week 20 tot 30 balen meel leverde aan deze bakkerij via de ingang aan de Junusstraat. Hoogstwaarschijnlijk gestapeld precies op de plaats waar de rosoliemolen tot 1800 in bedrijf was. Historische Vereniging Oud Wageningen.
Tot aan de 41ste Molenmarkt op 14 september schrijft oud molenaar Hans Dobbe iedere week een verhaal over een van de vele molens, die ooit in Wageningen werkten en een levendig panorama vormden in onze stad. Schilderachtig mooi en voor velen nog totaal onbekend tot nu toe, wordt er een overzicht gegeven.
In de geschiedenis van Wageningen hebben alleen al in de binnenstad 7 rosmolens gestaan en gewerkt. Al in 1500 wordt er een “rosmeule” genoemd en de laatste vermelding is in 1891. Tot nu toe was bekend dat er in de Wageningse binnenstad 3 van deze paardenmolens waren. De naam Molenstraat refereert hier aan. Maar nu hebben we ook alle plaatsen van de panden vast kunnen stellen en dat maakt dat deze vorm van bijzondere bedrijvigheid in de voorgaande eeuwen in onze stad is komen vast te staan. Deze molens werden aangedreven door een paard (ros is oud woord voor paard) Het paard liep zijn rondjes om een spil en dreef zo een groot spoorwiel aan, vergelijkbaar met dat in een windmolen. Aan de buitenomtrek van dit grote houten wiel dreven de kammen meerdere schijflopen of rondsels aan, die daarna stenen in beweging brachten en andere toestellen, afhankelijk van de functie. Zo was er een oliemolen, een meelmolen, 5 grutmolens, een had ook een mosterdmolen en een andere ook een gerstpellerij. Bijzonder is dat al deze rosmolens in een hoekpand gevestigd waren en over veel ruimte beschikten. Aan de Hoogstraat was de winkel en daarachter de opslag, de molen, de stal voor de paarden en een schuur voor hooi en voer.
De paarden konden via de achteruitgang naar buiten. Het werk dat een paard te doen had was tamelijk eentonig, rondjes lopen en soms moesten er ook meerdere wielen aangedreven worden. Meestal was het maximaal een uur lopen. Soms gebruikte de mulder een grote zandloper die aangaf als het paard mocht stoppen. Er gaat een verhaal over een paard dat zelf stopte als de zandloper er door was: een paard dat kon klokkijken dus!! Om niet dol te worden liepen ze met blindlappen voor. Ook werd er een drollenzak onder de staart opgehangen om een schone vloer te houden.
De komende weken zullen alle panden, waarin molens hebben gewerkt besproken worden.
Bron: Wie woonden waar in de binnenstad. A.C. Zeven. 2003. Historische Vereniging Oud Wageningen.
Tot aan de 41ste Molenmarkt op 14 september schrijft oud molenaar Hans Dobbe iedere week een verhaal over een van de vele molens, die ooit in Wageningen werkten en een levendig panorama vormden in onze stad. Schilderachtig mooi en voor velen nog totaal onbekend tot nu toe, wordt er een overzicht gegeven.
Al in 1383 wordt “de windmolen van Wageningen” genoemd, als Steven van Lienden de windmolen verpacht aan mulder Maes Mulaert. Deze middeleeuwse houten molen stond op precies dezelfde plaats als waar “de molen van Van Rooijen” of “de Eendracht” tot 1996 stond. Tot die tijd maakten het gebouw van de HBS en later de Muziekschool samen met de molen vanuit de uiterwaarden gezien deel uit van een indrukwekkend panorama van de skyline van onze stad.
De windvang voor deze molen was geweldig en pakte eeuwenlang alle zuidelijke en zuidwestelijke winden vanuit de Betuwe.
Deze molen was een dwang- of banmolen. Het was een feodaal recht dat al ontstond in de 12e eeuw. Doel was om 1/10e van de productie te kunnen innen. In de 16e eeuw kwam de molen via de adellijke familie Van Arnhem in bezit van de hertog van Gelre, en moest men op deze molen zijn koren laten malen.
De hertogelijke standerdmolen stond niet onder een gelukkig gesternte. Brandde af in 1530, maar werd weer opgebouwd. Engelse troepen, die Wageningen bezet hielden, olv de Graaf van Leicester, staken op 6 juni 1582 het werktuig in brand midden in de 80-jarige oorlog. Ook na deze ramp werd de standerdmolen weer helemaal hersteld. Maar op 24 september 1784 brandde de houten molen voor de derde keer af. Hierna werd de stenen ronde beltmolen gemetseld, die vanaf de 19e eeuw De Eendracht zou gaan heten. Voor de bouw van deze nieuwe stenen beltmolen is een verrassend compleet bestek in de archieven teruggevonden.
Van de oude houten standerdmolen zijn nog enkele fragmenten molensteen bewaard gebleven, die wijzen op een hoge ouderdom. Tevoorschijn gekomen tijdens onderzoekingen vóór de sloop van De Eendracht in 1996. De molen is op enkele schilderijen afgebeeld samen met de schuin tegenover liggende eekmolen De Ooievaar. Zie op de kaart van Jacob van Deventer uit 1575 en op het schilderij van Van der Schalcke, uit ca 1750, dat in het Gemeentehuis hangt.
Bronnenonderzoek: Historische Vereniging Oud Wageningen
Tot aan de 41ste Molenmarkt op 14 september schrijft oud molenaar Hans Dobbe iedere week een verhaal over een van de vele molens, die ooit in Wageningen werkten en een levendig panorama vormden in onze stad. Schilderachtig mooi en voor velen nog totaal onbekend tot nu toe, wordt er een overzicht gegeven.
De Kortenburgse watermolen is in 1706 als papiermolen in bedrijf gekomen. De molen werd aangedreven door de Kortenburgse beek, die meteen de grens afbakende tussen Renkum en Wageningen. De eigenaar was de heer van Cortenbergh, op de plek van het huidige ONO. De papiermolen werd in 1747 omgebouwd tot korenmolen. Molenaar Jan de Watermulder bleek goed aan de weg te timmeren, maar kreeg een klacht aan zijn broek, nadat hij de watermolen uitbreidde met een roskorenmolen. Hij haalde met “kar en peerd” overal in Wageningen koren op om te malen. De Wageningse windkorenmolen was, voorganger van De Eendracht was een dwangmolen, waardoor de Wageningse ingezetenen verplicht waren hun graan te laten malen op de Wageningse korenmolen. De Magistraat van Wageningen verklaarde in 1779 dat de Kortenburgse watermolen niet in het buurtschap Harten is gelegen maar in Wageningen. De molenaar moest stoppen en de molen viel stil. Kort na 1808 werd de molen afgebroken.
Enkele weken was er lichte paniek bij de webmaster. De website functioneerde niet meer naar behoren. Met hulp van een handige websitebouwer staat de website weer!
Alles is weer toegankelijk en het is ook weer mogelijk om via het aanmeldformulier een kraam te reserveren. De kramen die reeds gereserveerd zijn voor de molenmarkt van 2019 staan alvast op de marktkramen-pagina. Deze zal vanaf heden weer regelmatig aangevuld gaan worden, dus als u nog een wilt reserveren: wees er snel bij!
Dat de molen en het ambacht van de molenaar bijzonder zijn, was ons natuurlijk al lang bekend. Onze molen ‘De Vlijt’ staat er al 140 jaar, wat is er dan nog mooier dat het Unesco het ambacht van de molenaar op de Lijst van Immaterieel Erfgoed heeft geplaatst. Deze lijst bevat sociale gewoonten, voorstellingen, rituelen, tradities, uitdrukkingen, bijzondere kennis of vaardigheden die gemeenschappen en groepen (en soms zelfs individuen) erkennen als een vorm van cultureel erfgoed. Een bijzonder kenmerk is dat het wordt overgedragen van generatie op generatie en belangrijk is voor een gemeenschappelijke identiteit.
Lees nog meer over deze eervolle positie op de lijst van Unseco.
De 36e editie van de Molenmarkt in Wageningen was een groot succes. Veel Wageningers en mensen uit de omgeving kwamen zaterdag af op het eendaagse evenement rond de molen De Vlijt.
Ongetwijfeld speelde het schitterende weer een belangrijke rol bij de massale opkomst, maar ook het uitgebreide programma speelde waarschijnlijk een stimulans de gezellige molenmarkt te bezoeken die als thema ´Duurzame lokale ambachten: back to basics’ had . Er waren dan ook veel lokale ambachten te bewonderen. Ook diverse instellingen present met een voorlichtingskraampje. In totaal waren er zo’n honderd kraampjes voor ieder wat wils. Uiteraard ontbraken ook de kindermarkt en de diverse muziekoptredens niet.
