De voorbereidingen voor de 46^ste Molenmarkt zijn in volle gang! Dit jaar zal de Molenmarkt op zaterdag 14 september plaatsvinden, rondom Molen de Vlijt. Als thema hebben we dit jaar gekozen voor ‘Dromenvangers’. We hebben allemaal zo onze dromen voor een mooie toekomst. Soms zijn ze haalbaar, soms wat minder. Sommige dromen onthouden we een tijdje en andere dromen vervliegen weer. Om dromen uit te laten komen, hebben ze vaak wel wat extra aandacht nodig. Dat kan door ze te vangen: in doelen of door ze met andere mensen te delen. Dromen vangen kan ook betekenen dat je echt en oprecht geïnteresseerd bent in een medemens. Door de dromen van iemand anders te vangen, ontdek je wat zijn/of haar stip aan de horizon is. Tijdens de 46^ste Molenmarkt willen we zoveel mogelijk gezamenlijke dromen van Wageningers vangen. Hoe precies, dat zijn we nog aan het uitzoeken. Heb je ideeën? Laat het ons dan weten! Ten slotte, zet alvast 14 september in je agenda: de 46^ste Molenmarkt!

Het thema voor de komende 45ste Molenmarkt op 9 september 2023 is bekend!

Natuur in de stad

Een thema dat zoals elk jaar weer past binnen het duurzame karakter van de molenmarkt.

Met deze bekendmaking is ook de aanmeldpagina voor de marktkramen weer geopend. U kunt uw marktkraam aanmelden via ons aanmeldpagina. We zien u graag allemaal op 9 september 2023.

Het podiumprogramma voor de komende Molenmarkt op 10 september 2022 is compleet en staat op de website. Neem alvast een kijkje om een mooi optreden te zoeken om bij te gaan luisteren en te kijken.

Op Wikipedia wordt een kringloop als volgt uitgelegd: “Een kringloop of cyclus is een proces waarbij enkele stadia elkaar opvolgen, maar uiteindelijk de uitgangstoestand weer wordt bereikt.” En dat past mooi bij het duurzame karakter van de Molenmarkt. Want wat is duurzamer dan dat een speelgoedje van het ene Wageningse kind bij het andere belandt via onze traditionele kleedjesmarkt? We zijn het thema nog verder aan het uitwerken, maar je kunt activiteiten verwachten als: uitreiking van de Kringloopgriffel onder de marktkramen en kettingverhalen van mensen uit verschillende Wageningse wijken. Want ook voor mensen is het fijn en belangrijk om te weten hoe ze met elkaar verbonden zijn.

Tijdens de molenmarkt willen we uiting geven aan de gedachte van de ‘kringloop’. De kringloop oftewel circulaire economie wordt door veel partijen gezien als een broodnodige verandering in onze maatschappij. De natuur laat ons zien hoe dit moet, want net zoals in de natuur, bestaat er in een circulaire economie geen afval. Elk stukje afval wordt gebruikt voor het maken van iets nieuws of het is gemakkelijk te repareren om het zo een tweede (of derde of vierde of …) leven te kunnen geven. En tenslotte is het belangrijk dat we steeds meer inzien dat iedereen met elkaar verbonden is. We vormen samen een netwerk en de keuze die één iemand maakt, heeft invloed op een heleboel andere personen.

20 september is voor het eerst de Wageningse molen Wandeling gelopen onder leiding van Hans Dobbe (oud molenaar van molen “De Vlijt”). Hij heeft de afgelopen weken hard gewerkt om deze geweldige wandeling ‘Op stap langs wind, water & paardenkracht, 6 eeuwen Wageningse molens’ te ontwikkelen.

De wandeling werd feestelijk ingeluid met de onthulling van een stuk van een 600 jaar oude molensteen van de Standerdwindkorenmolen. Deze molen stond van 1383 tot 1784 in Wageningen, heden ter plaatse van Generaal Foulkesweg 34-38. Het stuk van deze molensteen kunt u vinden bij molen “De Vlijt” en is tevens het startpunt van de wandeling.

De wandeling is vanaf heden door iedereen te lopen. U kunt hiervoor gebruik maken van het informatieboekje welke te koop is op verschillende locaties in Wageningen, we verwijzen u hiervoor graag naar de website van deze mooie Wageningse molen Wandeling.

Het is ook mogelijk om de wandeling te lopen door het scannen van de QR-codes op de plekken waar vroeger de molens stonden in Wageningen. Bij het startpunt van de wandeling (molen “De Vlijt”) vindt u de QR-code op de deur, op de website waar u dan op uit komt staat informatie over deze molen “De Vlijt”. Tevens wordt u verwezen naar de locatie van de volgende molen op de route en de exacte locatie van de QR-code.

Veel wandelplezier!

De Molenmarktcommissie heeft vorige week met pijn in het hart besloten om ook dit jaar de Molenmarkt niet door te laten gaan.

Het bestuur van de Molenmarktcommissie spreekt van een grote teleurstelling, maar dat het, gezien de huidige maatregelen in verband met de Corona-crisis, niet mogelijk is de Molenmarkt dit jaar in haar gebruikelijke vorm door te laten gaan. “We beginnen normaal in januari al met de organisatie van de Molenmarkt. Rond deze tijd was er nog te veel onduidelijk en hebben we dit besluit moeten nemen”

Iedereen die wel eens de Molenmarkt bezocht heeft, weet dat de 1,5 meter samenleving en het vermijden van drukke plekken niet past bij het gezellige karakter van de Molenmarkt. Duizenden mensen bezoeken normaal gesproken de Molenmarkt en dat is dit jaar helaas niet verantwoord. De Molenmarktcommissie wil met dit besluit duidelijkheid geven aan de bewoners van Wageningen, kraamhouders en sponsoren. We zullen echter al onze ideeën bewaren en gaan binnenkort aan de slag om ervoor te zorgen dat de Molenmarkt in 2022 het gemis van dit jaar goed zal maken. We kijken nu al uit naar 10 september 2022!

Tot aan de 41ste Molenmarkt op 14 september schrijft oud molenaar Hans Dobbe iedere week een verhaal over een van de vele molens, die ooit in Wageningen werkten en een levendig panorama vormden in onze stad. Schilderachtig mooi en voor velen nog totaal onbekend tot nu toe, wordt er een overzicht gegeven.

De uit Heelsum afkomstige molenaar Hendrik Hulshuizen liet in 1879 een ronde stenen windkorenmolen met stelling bouwen voor zijn zoon Jan. De plaats was in de Wageningse Eng tussen de tabaksvelden aan de zuidkant van de Harnjesweg, dat toen nog maar een paadje was. Plaatselijke tabaksboeren maakten nog bezwaar tegen de bouw, omdat zij vreesden dan de wind uit hun schuren zou worden gehouden zodat de tabak niet goed kon drogen. De bouw ging toch door en zo verscheen er een kloeke korenmolen, die Jan met veel succes bemaalde. Zijn broer Hendrik  Hulshuizen liet een 16 PK gasmotor in de molen bouwen, die moest helpen als er geen wind was. De pijp voor het stadsgas steekt nu nog steeds uit de grond omhoog. De Vlijt heeft gelukkig nooit fatale ongelukken meegemaakt. In 1901 sloeg de bliksem in de houten askop, waarna een gietijzeren askop werd gestoken. In 1933 brak de houten buitenroe en de helft belandde loodrecht in de moestuin. In de 2e WO liep De Vlijt door granaatvuur beschadigingen op aan de kap en het gevlucht.

Na de oorlog wilde molenaar Van Veldhuisen de molen vervangen door een grote machinale maalderij. Door tussenkomst van de historicus Max van Hoffen kwam dit zover niet en werd zelfs tot herstelwerk besloten in 1951-1952. Na het overlijden van Van Veldhuisen verviel de molen weer, tot uiteindelijk de Gemeente De Vlijt kocht en zorgde voor een restauratie. Om veiliger en efficiënter te kunnen werken, werden in 1985 fokwieken met remkleppen aangebracht.  De Vlijt is momenteel een van de meest volledig in bedrijf zijnde traditionele windkorenmolens van Nederland. Wij hopen dat hij nog lang het levendige stadsbeeld van Wageningen mag meehelpen bepalen. Zie: www.molenmarktwageningen.nl  en www.oudwageningen.nl

Tot aan de 41ste Molenmarkt op 14 september schrijft oud molenaar Hans Dobbe iedere week een verhaal over een van de vele molens, die ooit in Wageningen werkten en een levendig panorama vormden in onze stad. Schilderachtig mooi en voor velen nog totaal onbekend tot nu toe, wordt er een overzicht gegeven.

Overige machinale molens in Wageningen.

Vanaf de middeleeuwen zagen we de waterradmolens, de rosmolens en natuurlijk de windmolens in Wageningen hun werk verrichten door vele ambachtslieden voor allerlei producten en voor voeding van mens en dier. De 19^e eeuw maakte dat door het gebruik van eerst de stoommachine er een grotere onafhankelijkheid van natuurlijk energiebronnen ontstond.

In 1860 lieten Reijer Rutgers en Hendricus Pannekoek aan de Veerstraat (ongeveer op nr 55) een schors- en tevens graanmolen bouwen, aangedreven door een stoommachine. Het zal geen groot succes geweest zijn, want in 1891 verkoopt Rutgers de stoomkorenmolen en werd hij afgebroken.

Ook de windmolenaars keken erg naar elkaar, zo kwam er in De Eendracht eind 19^e eeuw hulpaandrijving in de vorm van een 12 pk petroliemotor. In De Ooievaar verscheen ook een 12 pk petroliemotor en in De Vlijt in 1902 een 16 PK gasmotor. De pijp waar het stadsgas De Vlijt inkwam, is nog steeds aanwezig. Men keek erg naar elkaar om qua concurrentie niet te ver uit de pas te lopen!

In 1906 werd de graanmaalderij van Van Ingen gebouwd. Deze stond aan de 1^e  Buurtseweg  op de plaats waar nu de sporthal staat. Deze maalderij werd aangedreven door een 16 PK zuiggasmotor en is rond 1955 gesloopt. De firma Gebrs Roes hadden voor hun leerlooierij  ook een schorsmaalderij in de 1^e Gerdesstraat. Er draaide nog een windmolen in Wageningen en wel op de tuinderij van de familie Hioolen, waar een Amerikaanse windmolen water oppompte en een hoog reservoir vol kon pompen op windkracht om de hele kwekerij te kunnen bevloeien. Ook maalde men met molenstenen tabak voor snuif, de specialiteit van deze familie. De Hioolens kwamen oorspronkelijk uit Kralingen en maalden daar snuif en carotten op de beide windmolens De Ster en De Lelie aan de Kralingse Plas.  Omdat Rotterdam uitbreidde werden zij onteigend en verhuisde de familie naar de Tarthorsterweg in Wageningen, waar de bestaande tuinderij Pomona werd overgenomen.

Tot aan de 41ste Molenmarkt op 14 september schrijft oud molenaar Hans Dobbe iedere week een verhaal over een van de vele molens, die ooit in Wageningen werkten en een levendig panorama vormden in onze stad. Schilderachtig mooi en voor velen nog totaal onbekend tot nu toe, wordt er een overzicht gegeven.

Einde van “de Windkorenmolen van Wageningen” (1383 – 1996)

“De Eendracht” werd na de verwoestende brand van 1906  4,5 m opgehoogd, omdat de molen inmiddels tussen de hoge villa’s was komen te staan. Er werd een kap van een oude gesloopte Zaanse oliemolen gekocht en op de verhoogde stenen romp gezet. Zo ontstond er aan de toenmalige Rijksstraatweg een bijzonder model molen, nl een belt-stellingkorenmolen met een erg bewogen geschiedenis. De molen had drie koppels stenen op de wind en twee koppels op de begane grond, die bij windstilte aangedreven werden door een 12 PK petroliemotor.

In 1939 brak er tijdens het malen een houten roe. Ook de stelling liep schade op. Molenmaker Chris van Bussel uit Weert kreeg opdracht om de windmolen te moderniseren en zodoende werden er nieuwe stalen potroeden gestoken en het gevlucht werd gestroomlijnd volgens het systeem Van Bussel.

“De Eendracht”  was toen een van de meest moderne windkorenmolens en molenaar Jac. van Rooijen ontving in het najaar van 1939 van de Hollandsche Molen uit Amsterdam het Certificaat van Verdiensten.  Helaas alleen van korte duur,  want op 14 november 1940 raasde een zware storm over Nederland. 24 molens leden grote schade. “De Eendracht” liep door de vang,  ging op hol en verloor haar roeden en kap. Einde van het gebruik van windkracht.

In de jaren die volgden verdween de opbouw uit 1906 en ook de stelling. Ook de belt werd afgegraven. De elektrische maalderij werd voortgezet tot de laatste eigenaar, J. van Baren, overleed in 1989.

Een projectontwikkelaar kocht het bedrijfsterrein plus de molen. De Gemeentelijke Monumentencommissie beval de molen aan als gemeentelijk monument, maar de politiek negeerde dit. Plannen om de molenromp te integreren in nieuwe bebouwing werden afgewezen. De Historische Vereniging Oud Wageningen vroeg rijksbescherming aan, maar dit verzoek werd ook afgewezen. De Gemeente verleende vergunning voor bouw van 14 appartementen. In 1996, het Jaar van het Industriële Monument, werd deze bijzondere molen gesloopt.

Tot aan de 41ste Molenmarkt op 14 september schrijft oud molenaar Hans Dobbe iedere week een verhaal over een van de vele molens, die ooit in Wageningen werkten en een levendig panorama vormden in onze stad. Schilderachtig mooi en voor velen nog totaal onbekend tot nu toe, wordt er een overzicht gegeven.

De  in 1996 gesloopte molen De Eendracht aan de Gen. Foulkesweg werd gebouwd op dezelfde plaats als waar de eerder beschreven standerdmolen op 24 september 1784 afbrandde. De ronde stenen beltkorenmolen werd gebouwd door molenmaker G. Dibbets voor Fl 10.985 en was klaar in 1785. Zoals  eerder genoemd werd het oude feodale Dwangrecht afgeschaft in 1796, wat de aanzet zal zijn geweest voor verkoop. Zo werd de nieuwe molen te koop aangeboden door de Domeinen in 1801 en werd in 1803 de Firma Gebroeders Pannekoek (Steven, Jan en Nicolaas) eigenaar. Deze firma bezat reeds enkele molens waaronder de papierwindmolen te Heelsum. In 1806 werd Hendrik Brouwer de molenaar. In 1832 waren “de Erven Nicolaas Pannekoek” de eigenaar en in 1852 liet Hendrikus Johannes Pannekoek een pakhuis bouwen bij de molen. In 1873 was Lambertus Rutgers eigenaar en hij liet de woning achter de molen bouwen. De molen werd ook geschikt gemaakt om eek te kunnen malen. De weduwe van Lambertus en Reijer Rutgers laten een nieuw groter pakhuis bouwen. In 1894 werd  Jacob van Rooijen de nieuwe eigenaar van de molen, pakhuis en woning en gaf vanaf nu de molen de naam De Eendracht. In dit jaar liet Jacob ook een petroleummotor plaatsen in het motorhok oostelijk tegen de molen aan. Deze dreef twee koppels stenen aan bij windstilte.

Op 31 juli 1906 brandde De Eendracht helemaal uit, nadat een brandje op de dag ervoor, ontstaan in het nieuwe motorhok, niet goed is geblust. ‘s Nachts wakkerde het brandje toch weer aan. Einde van de originele beltmolen en een einde aan de runproductie. Toch zou de molen in 1906 weer herbouwd worden. (wordt vervolgd)

Brononderzoek: Historische Vereniging Oud Wageningen.