Wageningse Molenwandeling

Op stap langs wind, water en paardenkracht

6 eeuwen Wageningse molens

Wageningen telde ooit maar liefst 21 molens. Zoveel? Jazeker, maar men moet zich realiseren dat deze niet allemaal tegelijkertijd in bedrijf waren. Van al deze molens is er nog slechts één in volle glorie te bewonderen: Windkorenmolen “De Vlijt” aan de Harnjesweg 54a. Van de resterende 20 molens is alleen de locatie nog te achterhalen.

Op initiatief van Stichting Molenmarkt Wageningen is er nu een historische molenwandeling, die langs deze historische molenlocaties voert. In de wandelgids (die te koop is op de locaties die vernoemd staan onder aan deze pagina) zit een wandelkaart die in 4,5 kilometer de wandelaar langs 17 van de 21 historische molenlocaties voert.

Ga op stap, terug in de tijd en beleef de historische molens van Wageningen!

Op de locaties waar deze historische molens moeten hebben gestaan, zijn bovendien informatiestickers aangebracht, voorzien van een QR-code. Door deze QR-code te scannen met uw mobiele telefoon, is nog veel meer informatie beschikbaar. De exacte locaties van de 21 molens en waar deze informatiestickers op locatie te vinden zijn, is te lezen in het overzicht achterin de wandelgids.

Klik op de afbeelding voor een groter formaat.

Het achterhalen van de molenlocaties en -geschiedenis is de verdienste van de Historische Vereniging Oud Wageningen. Al decennia lang houden de molen- en de archeologische werkgroepen zich bezig met het onderzoek naar dit Wagenings industrieel erfgoed. Voor de molenlocaties in de binnenstad werd o.a. gebruik gemaakt van: “Wie woonden waar in de
binnenstad van Wageningen”. Deze publicatie van Anton Zeven leverde gegevens m.b.t. de rosmolens binnen de grachten.

Het malen van graan is al zo oud als de mensheid zelf. In de prehistorie werd gemalen door heen en weer te bewegen met een wrijfsteen. Een ontdekking was het zo’n 2000 jaar geleden om een steen rond te laten draaien, waardoor het proces efficiënter werd.
Zo verschenen er molens door ossen en paarden aangedreven, tevens wateren windmolens.
Tijdens de industriële revolutie werden allereerst stoommachines ingezet, later ook brandstof- en elektrische motoren. Ook in Wageningen zijn deze types van molens en maalderijen terug te vinden.

Rosmolens kon men veelal in de binnenstad terugvinden. Deze bedrijvigheid vond plaats in bijvoorbeeld schuren, veelal aan het oog onttrokken.

Windmolens zijn eigenlijk de ‘klassieke’ Hollandse molens zoals iedere toerist zich voorstelt, hoog boven het landschap uittorende, voorzien van indrukwekkende ronddraaiende wieken.

Watermolens waren afhankelijk van stromend water en men vindt ze in de regel direct naast beken en kleine stroompjes. Wageningen kende er één: in het beekdal grenzend aan Renkum.

Motormolens of – maalderijen zijn eigenlijk de moderne vervanger van de rosmolen. Efficiënter, maar vaak ook lawaaiig en er werd nogal eens geklaagd door buren over stankoverlast.

Verkooppunten van de wandelgids (€2,50 per stuk):

Molen De Vlijt

Boekhandel Kniphorst

Museum de Casteelse Poort

Nog veel meer informatie, foto’s en tekeningen van “De Vlijt” vind je in het boekje “De Vlijt vertelt”, dat  vanaf deze plek van harte wordt aanraden. Het is een uitgave van de Stichting Molenmarkt Wageningen. Dit boekje is te koop bij Molen “De Vlijt”.