Column: Eekmolen de Ooievaar

Tot aan de 41ste Molenmarkt op 14 september schrijft oud molenaar Hans Dobbe iedere week een verhaal over een van de vele molens, die ooit in Wageningen werkten en een levendig panorama vormden in onze stad. Schilderachtig mooi en voor velen nog totaal onbekend tot nu toe, wordt er een overzicht gegeven.

De stenen achtkante Eekmolen De Ooievaar. 1617 – 1908. (En tevens de eerste foto van De Vlijt)
Foto familie Rutgers

In 1617 al werd Eekmolen De Ooievaar gebouwd en ingericht tot koren- en schors- of eekmolen.  Hier werd eek gemalen. Eek is losgeklopte bast van jonge eikebomen en de gemalen schors bevatte looizuur; gemengd met water werd het run, waarmee huiden gelooid konden worden. De plaatselijke leerbewerkers maakten zadels, laarzen, paardentuig en meer. De molen stond op de plek waar de Otto van Gelreweg zou komen voor kruising Gen. Foulkesweg. Een gevelsteen van de Eekmolen kun je nog zien in het pand van Notaris Smit-Mohrmann.

In 1844 kwam De Ooijevaar in bezit van Reijer Rutgers. Deze kocht de stenen korenmolen, de latere Eendracht, er in 1889  bij. Op De Eendracht werd toen ook eek gemalen. Het einde van de achtkante Ooievaar kwam toen de gebroeders Roes eind 19e eeuw in de Stationsstraat een grote leerlooierij startten en zelf machinaal de eek gingen malen. De oude windeekmolen werd gesloopt in 1908. Bij de Eekmolen was van oudsher ook een rosmolen, getuige de onroerendgoed beschrijving: “Een hoft die de muller gebruijkt en daar de rosmolen gestaan heeft. Langs de bovenweg naar Arnhem; de koornmullers huijs en hof met toebacland, molen en werft afgescheijden met een toebac-hegge”. Reijer Rutgers junior ging in 1900 niet bij de pakken neerzitten en werd succesvol met het fabriceren van kunstmatige molenstenen. In 1916 werd er een fabriek gebouwd aan de Arboretumlaan, waar momenteel het Bloemenparadijs van Willem van der Meijde is gevestigd. Kleinzoon Jacob Rutgers maakte er molenstenen tot zijn dood in 1983. Honderden molenstenen werden gemaakt en geleverd aan evenzovele korenmolens. De Reijer Rutgers molenstenen werden een begrip in molenland en op veel molens zijn nog deze Wageningse stenen te vinden.

Brononderzoek: Historische Vereniging Oud Wageningen.